Ticari araç sürücülerinin alması gereken src belgesi ve psikoteknik belgesi, sürücünün trafiğe çıktığı andan itibaren hafıza, hız kontrolü ve saldırganlık gibi durumlarda davranış ve tepkilerini ölçmek için uygulanması gereken bir değerlendirme sistemidir. Psikolojik ve bedensel fonksiyonel özelliklerin altını çizen bu uygulama araç kullanıcılarının mutlaka edinmesi gereken belgeler arasında yer alır.
Belli kurum ve kuruluşlardan alınması gereken psikoteknik belgeleri, uzun sürecek sınavlar aracılığıyla alınmaz, tam aksine kısa zamanda ticari araç kullanıcılarının uzman psikologlar eşliğinde gireceği simülatör eğitimi ve testleriyle sonuçlanacak algı testleri programlarıdır.
PSİKOTEKNİK BELGESİ NEDİR?
Psikoteknik nedir? Araç sürücülerinin alması gereken eğitimlerden biri olan psikometri, dikkat dağınıklığı, algı, hafıza ve muhakeme yeteneklerini kontrol etmek için yapılan bir işlemdir. Motor becerilerinin, tepki hızı, vücut koordinasyon becerilerinin ve psiko- motor becerilerini içerek bu teknik, sürücü koltuğuna oturan herkesi için önemli bir yer tutmaktadır.
Özellikle ticari araç kullananlar için önemli olan psikoteknik belgesi risk almak, saldırganlık, öz kontrol ve ani bir durumda davranış yöntemlerini kapsamaktadır. Sürücülerin davranış, kişilik özellikleri ve motor becerileri test edilerek, standart bir sürücü olma potansiyelleri ölçülür.
Trafikte diğer araç kullanıcıları ve yayaların güvenliği için önemli olan psikoteknik belgesi, ticari araç kullanıcılarının uzun seyahatler sonucunda psikolojik durumlarını da kontrol altına almak için önemli bir değerlendirme sistemidir.
4925 sayılı karayolu taşıma yönetmeliği 34’üncü madde, e bendi gereği, Şoförlük mesleği bakımından bedeni ve psiko-teknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu, yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları yasal olarak zorunludur.
PSİKOTEKNİK TESTİ NELERİ ÖLÇER?
Psikoteknik testi yaklaşık 1 saat 15 dakika kadar süren test aday psikolog eşliğinde gerçekleştirilir. Bu test esnasında Sağlık Bakanlığının kabul ettiği test cihazlarında belli normlara göre yapılır.
Ticari araç sürücülerinin girmesi gereken bu test,
Görsel algı/bellek,
El-ayak koordinasyonu,
Psikomotor becerileri,
Refleks,
Dikkat,
Çevresel görüş gibi trafikte çok önemli olan özellikleri ölçmektedir.
PSİKOTEKNİK BELGESİNİ KİMLER ALIR?
Ticari araç kullanan sürücülerin alması gereken src belgesi ile birlikte psikoteknik belgesi, 2918 sayılı karayolları taşıma yönetmeliğine göre, eşya taşıma ve yolcu taşıma araçlarını kullanan sürücülerinin yeterlilik sınavından geçmesini zorunlu kılmıştır. Psikoteknik raporu trafik kanunları gereğince uzun ve stresli yolculuklar yapan sürücülerin motor becerileri ve psikolojik durumlarının hasar görmemesi için 50 dakika süren testler aracılığıyla alınan bir belgedir.
Sürücü adaylarının ticari araç sürücülüğü yapabilmesi için psikoteknik raporu alması şart olmakla birlikte, usul ve esaslara uygun yerlerden almaya dikkat etmeleri gerekmektedir.